Cryfhau amddiffyniadau i lesddeiliaid dros ffioedd, taliadau a gwasanaethau: ymgynghoriad

iii) Cynigion i weithredu mesurau cost ymgyfreitha Deddf 2024

166. Er mwyn dileu'r rhwystrau i fynediad at iawn i lesddeiliaid, ac i ail-gydbwyso'r drefn costau ymgyfreitha i'w gwneud yn decach, mae mesurau yn Neddf 2024 yn ceisio amddiffyn lesddeiliaid yn well rhag costau ymgyfreitha anghyfiawn gan eu landlord, ac i alluogi lesddeiliaid i adennill eu costau ymgyfreitha eu hunain gan eu landlord lle bo hynny'n briodol.

167. Mae Deddf 2024 yn gwneud hyn trwy ei gwneud yn ofynnol i landlordiaid wneud cais i'r llys neu'r tribiwnlys perthnasol er mwyn adennill eu costau ymgyfreitha gan lesddeiliaid – naill ai fel tâl gwasanaeth neu fel tâl gweinyddol (Adran 62 Deddf 2024). Mae hefyd yn rhoi'r hawl i lesddeiliaid wneud cais i'r llys neu'r tribiwnlys perthnasol i adennill eu costau ymgyfreitha eu hunain gan eu landlord (Adran 63 Deddf 2024).

168. Mae rhai costau sy'n cael eu llywodraethu gan reolau ar wahân, nad ydynt yn rhan o'r ymgynghoriad hwn. Nid yw'r ymgynghoriad hwn yn cynnwys unrhyw gynigion sy'n ymwneud â chostau ymgyfreitha o ganlyniad i achosion perthnasol sy'n ymwneud â rhyddfreinio, estyniadau i lesoedd, a cheisiadau am yr Hawl i Reoli. Mae yna hefyd reolau ar wahân sy'n berthnasol mewn rhai amgylchiadau i gostau ymgyfreitha sy’n codi mewn perthynas â diogelwch adeiladau.

169. Ar gyfer ceisiadau gan landlordiaid a lesddeiliaid am gostau ymgyfreitha, bydd y llys neu'r tribiwnlys perthnasol yn gwneud penderfyniad ar gostau y mae'n eu hystyried yn gyfiawn ac yn deg yn yr amgylchiadau. Bydd rheoliadau yn nodi "materion" y byddant yn eu hystyried wrth wneud gorchymyn ar geisiadau. Bydd hyn yn rhoi dealltwriaeth i lesddeiliaid a landlordiaid o'r hyn y bydd y llys neu'r tribiwnlys yn ei ystyried wrth wneud penderfyniad ar gais am gostau ymgyfreitha.

170. Mae Deddf 2024 yn cynnwys pŵer i'r Ysgrifennydd Gwladol a Gweinidogion Cymru wneud rheoliadau ar sut y gwneir cais landlord i adennill costau ymgyfreitha gan lesddeiliaid lluosog trwy'r tâl gwasanaeth; a sut y bydd hysbysiad o'r cais i'w roi i'r rhai sydd wedi’u pennu ac heb eu pennu yn y cais (er enghraifft, i lesddeiliaid nad ydynt yn cymryd rhan). O ystyried natur dechnegol y pŵer hwn, rydym yn bwriadu datblygu manylion yr is-ddeddfwriaeth gan weithio'n uniongyrchol gyda rhanddeiliaid.